Hout met een lage of matige kwaliteit en duurzaamheid omtoveren tot hout dat behoort tot de hoogste duurzaamheidsklasse. Het klinkt te mooi om waar te zijn, vindt u niet? Toch is dat hetgeen we bij Lenzo doen, hout verduurzamen. Met onze specifieke thermische behandeling maken wij elke houtsoort sterker, duurzamer en stabieler. Met de juiste kennis, professionele installaties en een exacte temperatuur halen we het beste in elke houtsoort naar boven. Op die manier garanderen we 100% kwaliteit. Benieuwd naar hoe dat procedé werkt? We leggen het u stapsgewijs even uit.
Stadium 0: Voorbereiding
Voor de juiste thermische behandeling is professionele materiaal nodig. Meer bepaald gaat het om een grote oven die tot op de graad geregeld kan worden. In 2020 kochten we twee nieuwe machines aan die de thermische behandeling naar een hoger niveau moeten tillen. Dankzij die aankoop kunnen we de capaciteit optrekken en per jaar circa 10 000 m3 hout behandelen.
Als voorbereiding verzamelen we het hout dat thermische behandeld moet worden en stapelen de planken zorgvuldig op de wagen die nadien in de oven wordt gerold. Uiteraard is een goede startkwaliteit en vochtpercentage uiterst noodzakelijk.
Stadium 1: Droging
Van zodra de deuren van de oven dichtgaan, kan het echte proces beginnen. Eerst verhogen we de temperatuur in de oven naar iets boven de 100°C. Gelijktijdig voegen we stoom toe die zorgt voor druk in de installatie, en vermijdt dat het organisch materiaal verbrandt. Eens een bepaald vochtpercentage van het hout bereikt is, stijgt de temperatuur in de installatie geleidelijk naar 130°C. Op dit niveau droogt het hout voort en wordt het vochtgehalte verder teruggebracht. De exacte duur ervan wordt voornamelijk bepaald door het vochtpercentage van het hout bij het begin van het proces. Wanneer het hout na een tijdje in de oven een egaal vochtniveau bereikt heeft, kunnen we naar de volgende stap.
Stadium 2: Het echte werk
Zo, het hout is nu voldoende droog. We verhogen de temperatuur in de oven stapsgewijs. De temperatuur in deze fase is cruciaal en in grote mate bepalend voor de impact van de behandeling. Om een diepgaand effect te hebben, is een temperatuur van meer dan 200°C nodig. Bij lagere temperaturen krijg het hout wel een betere stabiliteit, maar zal de verduurzaming eerder beperkt blijven. Van zodra de exacte temperatuur bereikt is, wordt deze voor enkele uren aangehouden. Naargelang de houtsoort, de houtdikte, en het gewenste resultaat (toepassing), duurt deze fase van 2 tot 4 uur. Ook nu voegen we stoom toe om oppervlakteverbranding van het hout te vermijden. Bij Lenzo verduurzamen we het hout op circa 210°-212°.
Stadium 3: Afronden
Na de nodige uren op de juiste temperatuur is de pure thermische modificatie afgelopen. Echter is het van groot belang om het hout nu op een zorgvuldige manier terug naar een lage temperatuur te brengen. In deze derde fase wordt het hout dus gekoeld en geconditioneerd. De temperatuur in de installatie zakt gecontroleerd naar 80°C. Op dit niveau laten we het evenwichtsvochtgehalte terug stijgen naar een werkbaar niveau (tussen 4% en 7%). Een correcte conditionering zorgt ervoor dat het hout eenvoudig te behandelen is bij de verdere verwerking. Te droog hout zou hier voor problemen kunnen zorgen.
De juiste kennis is key
Het lijkt misschien gewoon wat spelen met de temperatuur, maar het thermische proces is een houtbehandeling die heel wat kennis vereist. Zo’n procedé moet namelijk per houtsoort individueel geoptimaliseerd worden. Dit is van groot belang om scheuren aan zowel de oppervlakte als binnenin het hout te voorkomen. Echter is het volledig voorkomen van scheuren quasi onmogelijk wanneer hout behandeld wordt op een temperatuur boven 200°C. Bij Lenzo volgt er daarom na elke thermische behandeling een strenge en zorgvuldige sortering van het hout. Op die manier bekomen we een goed afgewerkt product met een constante kwaliteit en de perfecte duurzaamheid.
Thermisch behandeld hout
Elke houtsoort heeft een uniek DNA dat is opgebouwd uit verschillende chemische en fysische eigenschappen. Tijdens de thermische behandeling veranderen deze eigenschappen. Zo worden onder meer harsen en andere extracten uit het hout verwijderd. De thermische degradatie van hemicellulose veroorzaakt echter de belangrijkste effecten. Deze wijziging zorgt enerzijds voor de verhoging van de duurzaamheid van het hout, en anderzijds voor een vermindering van zwellen en krimpen door vocht.
De volgende eigenschappen geven een overzicht van de effecten van een thermische behandeling:
· Een verhoging van duurzaamheid en een hogere weerstand tegen weersinvloeden en insecten
· Een verhoging van dimensionele stabiliteit
· Een donkere kleur, met hoge mate van egaliteit
· Een verhoging isolerende waarde
· Een lager evenwichtsvochtigheidspercentage
· Een vermindering buigsterkte
· Een vermindering van de sterkte van het hout
· Een afname van de dichtheid van het hout
Verdere verwerking van thermisch behandeld hout
Vanwege de effecten die een thermische behandeling met zich meebrengt, moet de verdere verwerking met meer zorg gebeuren dan bij een onbehandelde variant. Bij de verdere verwerking van thermisch hout dient men met een aantal aandachtspunten rekening te houden:
· Stof: Bij de verwerking van thermisch behandeld hout komt er zeer fijn stof vrij dat zich gemakkelijk verspreidt. Daarom voorzien we voor onze werknemers gepaste afzuigingsystemen en de juiste stofmaskers.
· Schaven: Het schaven van thermisch behandeld hout vergt vanwege de broosheid een andere aanpak. Onze werkmannen zijn hier perfect voor opgeleid en beschikken over de juiste gereedschappen.
· Een afgewerkt product: Het is praktisch onmogelijk om geen verlies van hout te hebben bij de verwerking van onbehandeld hout tot een verwerkt profiel na thermische behandeling. We moeten rekening houden met scheurvorming door de hoge temperatuur, en ook bij de verdere verwerking is beschadiging niet volledig uitgesloten. Thermisch behandeld hout is bijgevolg niet 100% bruikbaar. Maar bij Lenzo voeren we steeds een grondige sortering uit. Op die manier garanderen we een kwalitatief eindproduct dat 100% bruikbaar is.
Milieu
Wij hechten veel belang aan onze planeet. Ook bij de thermisch behandeling houden we daar graag rekening mee. Zo wordt er tijdens het proces enkel warmte en water gebruikt. Geen chemische of milieubelastende stoffen. Het water dat we gebruiken is trouwens afkomstig uit onze eigen regenput. Het restproduct (proceswater) gebruiken we dan weer voor het opwekken van bio-energie. We gebruiken wat de natuur ons geeft en werken volledig circulair. Daarnaast zorgen we door middel van een thermische behandeling voor een langere levensduur van het hout.
Populier, Ayous, WND, RND, … Bij Lenzo vindt u heel wat soorten thermisch behandeld hout. Elk met een eigen karakter en specifieke toepassingen. Interesse? Wij informeren én adviseren u graag over onze thermische houtsoorten.